حاجی یوسف وفا از دو هفته پیش همزمان استاندار قندهار در جنوب و سرپرست استانداری بلخ در شمال افغانستان است و در این مدت تلاش کرده تا حمایت مردم از حکومت طالبان و رهبرشان را جلب کند.
از حاجی وفا بهعنوان قدرتمندترین استاندار طالبان و یکی از افراد نزدیک به ملا هیبتالله آخوندزاده، رهبر طالبان، نام برده میشود و طی دو هفته اخیر فعالیت تبلیغاتی نیروهای طالبان در توییتر در حمایت از حاجیوفا سیر صعودی داشته است.
برخی از هواداران طالبان ویدیویی در توییتر منتشر کردهاند که نشان میدهد حاجی وفا در یکی از دشتهای بلخ مشغول نشانهزنی با اسلحه آمریکایی امفور(M4) است. در این ویدیو مشخص نیست که حاجی وفا چه چیز را نشانه میگیرد. امفور سلاح موردعلاقه رهبران طالبان است و خلیلالرحمان حقانی، وزیر امور مهاجرین طالبان و عموی سراجالدین حقانی، این اسلحه را در بیشتر مواقع با خود حمل میکند.
فصل بهار زمان مناسبی برای شکار برخی از گونههای حیوانی است و شماری از کسانی که اسلحه در اختیار دارند برای سرگرمی به این کار میپردازند. با سرنگونی حکومت افغانستان و خروج کامل نیروهای نظامی ایالات متحده آمریکا در اوت ۲۰۲۱، طالبان به تسلیحات نظامی به ارزش بیش از هفت میلیارد دلار دست یافتند.
کاربران طالبان در توییتر ویدیو دیگری منتشر کردهاند که در آن حاجی وفا با یک کودک چوپان در صحرا به نرمی صحبت میکند. کاربران حامی طالبان از این ویدیو برای تبلیغ و نشان دادن چهرهای «مهربان» از حاجی وفا استفاده کردهاند و این ویدیو بازتاب مثبتی در میان طالبان داشته است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
هدف رهبر طالبان از گماردن حاجی وفا بهعنوان سرپرست استانداری بلخ، یارگیری از میان ساکنان استانهای شمالی که بیشتر غیرپشتوناند، بوده است. حاجی وفا در هفته جاری با شماری از علمای دینی در بلخ دیدار کرده است. او در جریان سخنرانی در جمع علما از آنان خواست که از ظرفیت و نفوذشان در میان مردم برای دوام حکومت طالبان و مستحکم شدن پایههای این حکومت استفاده کنند.
او گفت: «نظام شرعی پس از ۲۰ سال قربانی ایجاد شده و هر مجاهد که قربانی داده بر اساس فیصله و راهنمایی علما این قربانی را داده است. هدف ما این بود که اشغال ختم شود و افغانستان امن و امان شود، الحمدالله نظام شرعی و امارت اسلامی روی کار آمد. حالا مسئولیت علما است که احکام شرعی را برای مردم و مجاهدین تشریح کنند.»
او با لحن طعنهآمیز درباره حکومت پیشین افغانستان گفت که نظام آنها به زور آمریکاییها، طیاره و انتخابات شکل نگرفته و با قربانی نیروهایشان، «امارت اسلامی» طالبان برقرار شده است.
حاجی وفا از افزایش مقاومتهای مسلحانه علیه طالبان نگران است و از علمای دینی خواسته تا با تبلیغ اجازه ندهند که حکومت تضعیف شود: «تا هنوز هم آمریکاییها و دوستانشان کوشش میکنند که چگونه جنگ شروع کنند و اختلافات به وجود بیاورند و باعث مشکلات اقتصادی و سیاسی شوند و علما باید مردم را از این موضوعات آگاه کنند.»
جبهه مقاومت ملی و جبهه آزادی افغانستان علیه طالبان مبارزه مسلحانه انجام میدهند و طالبان تاکنون نتوانستهاند که این دو جبهه را سرکوب کنند.
حاجی وفا از علمای دینی خواست که بیدرنگ از فرمانهای رهبرشان پیروی کنند و این فرمانها را در مساجد و مدارس دینی برای مردم تبلیغ کنند. او ادعا کرد که تمام فرمانهای منتسب به رهبر طالبان از اجماع علمای دینی و کابینه طالبان برخوردار است و پس از آن در سطح جامعه عملی میشود.
او گفت: «فرمانهایی که از سوی رهبر صادر میشوند، پس از مشورت علما و تشریح در کابینه اجرا میشود. امارت اسلامی و رهبر، به دید احترام به علما نگاه میکند و علما باید شکرگزار این نظام اسلامی باشند.»
اما برخلاف این ادعای طالبان، بخشی از فرمانهای منتسب به رهبر طالبان بدون به بحث گذاشتن در کابینه این گروه، صادر میشود و به نظر مخالفان نیز توجه نمیشود. برای مثال، فرمان گمارده شدن حاجیوفا بهعنوان سرپرست استانداری بلخ، در کابینه مطرح نشده است و رهبر طالبان پس از ترور مولوی داوود مزمل به دست داعش، این فرمان را صادر کرد.
رهبران طالبان درخصوص ممنوعیت آموزش و کار زنان و دختران هم اجماع ندارند و برخی از مقامهای طالبان مخالفاند، اما حق انتقاد ندارند.
حاجی وفا در کنار علمای دینی تلاش کرده است که حمایت تاجران و صنعتگران استانهای شمالی را جلب کند. او با اتاق تجارت و سرمایهگذاری بلخ و شماری از تاجران استان جوزجان دیدار کرده و وعده حل مشکلاتشان را داده است.
مقامهای محلی طالبان از استانهای همجوار بلخ به دیدار حاجیوفا میروند و او در استان قندهار هم میزبان مقامهای محلی و حتی وزیران بود. محمدکاظم طارق، معاون استاندار تخار نیز با حاجیوفا دیدار کرده است.
به نظر میرسد که حاجی وفا نقش یک پیامرسان را دارد و دستورهای رهبر را شفاهی به مقامهای محلی استانهای همجوار بلخ و از آنها به ملا هیبتالله میرساند. بخش کمی از دیدارهای حاجیوفا با مقامهای طالبان به اطلاع عموم میرسد. شماری از متنفذان قومی استانهای همجوار بلخ هم به دیدار حاجیوفا رفتهاند و این روند همچنان ادامه دارد.
به نظر میرسد با کشته شدن داوود مزمل، همکاری برخی از اعضای طالبان با داعش افزایش یافته است. حاجیوفا کمیسیون تصفیه صفوف نظامی را در بلخ ایجاد کرده است و آن را رهبری میکند. مقامهای محلی طالبان در بلخ، هدف این کمیسیون را تامین امنیت، تحکیم نظام اسلامی و حذف عناصر «نامطلوب» و «مفسد» از صفوف طالبان اعلام کردهاند.
رژیم طالبان از گسترش فعالیت شاخه خراسان دولت اسلامی (داعش) در استانهای شمالی نگران است و به همین دلیل حاجیوفا در بلخ به سر میبرد. استخبارات (اطلاعات) طالبان ششم فرودین ادعا کرده بود که سه تن از اعضای مهم و کلیدی شاخه خراسان دولت اسلامی (داعش) ازجمله مولوی ضیاءالدین، فرد شماره دو داعش، در استان بلخ کشته شدهاند. این اداره گفته بود که عاملان حمله به داوود مزمل، والی پیشین طالبان در بلخ، نیز در استان فاریاب بازداشت شدهاند.
ترور استاندار بلخ به دست داعش باعث ایجاد ترس و هراس در میان مقامهای طالبان در این استان شده است. مقامهای محلی طالبان در بلخ از حضور شهروندان در ادارات هراس دارند و از تکرار سناریوی ترور داوود مزمل نگراناند. برخی از مقامهای طالبان محدودیتهای شدیدی برای ورود مراجعان به ادارات وضع کردهاند. حاجی وفا در دیدار با روسای ادارات طالبان در بلخ دستور داده است که با در نظر گرفتن تدابیر امنیتی، درهای ادارات به روی مردم باز باشد تا فضای اعتماد ایجاد شود.
حاجیوفا راهی دشوار برای برآورده کردن اهداف رهبر طالبان در بلخ، از تصفیه صفوف طالبان تا مبارزه با داعش و گسترش حلقه حمایت از ملا هیبتالله، در پیش دارد. موفقیت در این بخشها، نفوذ حاجی وفا را در رژیم طالبان بیشتر خواهد کرد.